Google Website Translator

Reis met de Alvracht 11 (II)

Reis met mts Alvracht 11 van 21 t/m 25 april 1987
De tekst en foto's gemaakt door Jan van 't Verlaat, waarvoor hartelijke dank.
Opvarenden:
Jos Telleman, kapitein
Gerhard Beverdam, stuurman
Tom Bodde, matroos
Jan van 't Verlaat, passagier

Reis-traject:
Zwijndrecht-Hitdorf    (met bietmelasse)   272 kilometer
Hitdorf-Spyck             (leeg)                    150 kilometer
Spyck-Zwijndrecht     (met lijnolie)         122 kilometer

Het schip:
lengte: 84,19 m, breedte: 8,75 m, diepgang: 2,62 m ton: 1178, 2x 300 pk Industrie, bouwjaar: 1961, Werf de Merwede, Hardinxveld

dinsdag 21 april 1987
Het is nog donker, wanneer de Alvracht 11 om 5.55 uur am bij de Unimills in Zwijndrecht van wal steekt, met een lading van 1.135.408 kg bietmelasse in de tanks, een stroperige vloeistof waarvan o.a. veekoeken worden gemaakt (geldwaarde van de lading ca. f 250.000,- gulden; vrachtprijs ca. f 15.000,-gulden).
dinsdag, 06.30 
Er zijn die ochtend, zo vlak na de paasdagen, meer schepen met een lading naar het achterland vertrokken. We worden al snel opgelopen door een tanker en een droge-lading-schip, waarvoor de Alvracht 11 even vaart mindert, omdat anders die schepen door de zuiging van de waterverplaatsing bij ons schip blijven "hangen". Het is nu net licht geworden.
dinsdag, 07.30
De splitsing van de Boven-Merwede in de Nieuwe-Merwede en Beneden-Merwede bij Werkendam (km-paal 961) wordt gepasseerd. In opdracht van Rijkswaterstaat wordt hier de rivier door particuliere zandschippers uitgediept.
dinsdag, 09.00
We varen inmiddels op de Waal boven Gorinchem. De Zwitserse tanker RSK-tank 37 van rederij Dettmer is ons zojuist aan stuurboordzijde gepasseerd, terwijl de Alvracht 11 een tijdje aan de bakboordswal heeft gevaren. Op het moment van de foto draaien we juist bij om langs de stuurboordwal  achter de Dettmer tanker verder te varen. De bochtaanwijzer onder het stuurrad geeft aan dat de "automatische piloot" op een koers van enkele graden naar stuurboord is afgesteld.
dinsdag, 10.15
We naderen de bruggen bij Zaltbommel.
dinsdag, 11.30
Ons schroefwater doet heel wat kracht vermoeden. Toch steekt onze 600 pk nog schril af tegen de 6000 paardenkrachten waarmee de Franse duwboot Albert Auberger zijn vier geladen bakken voortstuwt. Dat neemt niet weg, dat het de duwboot nu pas is gelukt om ons weer in te halen, zo'n 52 km na Dordrecht, waar wij een snellere start hadden en de duwboot voorbij konden varen toen hij in verband met z'n hoogte voor de spoorbrug moest wachten.
Jos Telleman houdt weer even in om deze kolos van ca. 10.000 te laten passeren. We varen inmiddels ter hoogte van Ophemert.
dinsdag, 12.45 pm.
Bij km-911 ligt de volgende brug over de Waal, die bij Tiel. Met een vaartje van bijna 10 km/uur laten we ook deze brug steeds verder achter ons.
dinsdag, 13.00
Via de marifoon heeft Jos Telleman de drinkwaterboot van Beneden-Leeuwen opgeroepen. Nadat die eerst de voor ons varende Albert Auberger van drinkwater heeft voorzien, komen wij aan de beurt. Tom gooit de tros over en Gerhard staat gereed om nog wat boodschappen op de boot te halen. De boot vaart gewoon een eindje met ons mee, langzij gekoppeld aan de tanker.
dinsdag, 13.15
Juist wanneer we weer vaart zetten nadat de drinkwaterboot is losgekoppeld, worden we ter hoogte van Ochten opgelopen door de Alvracht 17 (II). Op de achtergrond is nog steeds de brug van Tiel zichtbaar.
Vanuit de stuurhut wisselt Jos Telleman via de marifoon enkele nieuwtjes uit met de kapitein van de voorbij varende tanker van dezelfde rederij: wat de bestemming is, welke vracht, en dat hij een "passagier" aan boord heeft.
dinsdag, 15.30 - 15.45
De Alvracht 11 nadert Nijmegen (foto boven) en passeert de benedenstad (onderste foto). Op de foto hierboven haalt de lege, dus snel tegen de stroom varende Dintelkade van rederij De Beyer ons in voor de spoorbrug, waarover zich een een trein richting Arnhem spoedt; op de foto hieronder bevindt dit schip zich al bij de verkeersbrug.
dinsdag, 16.30
De bocht van Erlecom is bij de scheepvaart nogal berucht vanwege aanvaringsgevaar. We varen "aan de verkeerde wal" met het blauwe bord naast de stuurhut uitgeklapt en het zich daarin bevindende knipperlicht in werking, door de bocht van Erlecom. Voor ons vaart de Duitse tanker Dettmer-tank 13 eveneens "aan de verkeerde wal" stroomopwaarts. De tegenligger, het rivier-zee-schip Lucky Star uit Hamburg zal ons stuurboord op stuurboord passeren. Onze snelheid is inmiddels vanwege de stroom terug gezakt naar ruim 9 km/uur, ondanks het feit dat we de sterkste stroom vermijden door de bocht van Erlecom "aan de verkeerde wal" te nemen.
dinsdag, 19.15
In de avondzon ligt Emmerich te blinken. We varen inmiddels in Duitsland. Via de marifoon heeft Jos Telleman mijn paspoort-gegevens al aan de douane doorgegeven, maar nu moeten de douane-formaliteiten voor de lading nog worden vervuld. Aan boord heerst een duidelijke spanning of we daarvoor nog op tijd in Emmerich kunnen aanleggen, want de douane sluit daar al om half acht voor twaalf lange uren (aan deze internationale vaarweg!). Door het wassende water zat het wat tegen met de snelheid op deze dag en heeft de Alvracht 11 er langer over gedaan dan normaal. We liggen nog niet vast Gerhard Beverdam rent al met de vrachtpapieren naar het douanekantoor. En het lukt nog, zodat we vandaag nog wat verder kunnen varen en dat morgen vroeg al kunnen starten. Even na 19.30 uur varen we al weer.
woensdag 22 april 1987
Om 05.45 uur am vanochtend de ankers gelicht bij de stad Rees, waar we gisteravond na 21.00 uur op stroom voor anker waren gegaan bij km-838.  Even na zessen zien we de zon opkomen. We hebben er dan de vaart al weer even in.
woensdag, 9.15 uur
Voor onze ogen speelt zich een schouwspel af, dat aan boord nogal wat hilariteit oproept; degene die zit in stuurhut van de duwboot Lehnhering 16 wil kennelijk  eens laten zien hoe hij 4300 paardenkrachten kan mennen. Op een stoere manier, volle kracht  vooruit, steekt hij voor ons de Rijn over met een kleine geladen duwbak voor de kop, om vervolgens een grindgat van de Rijn bij km-810, even bovenstrooms van Wesel, in te varen. Hij vergist zich in de stroming en loopt in volle vaart vast op de bodem van de ingang tot het grindgat. Op de foto ligt hij al te proberen om de duwbak los te krijgen door achteruit te slaan. Daar is hij nog geruime tijd mee bezig geweest...
woensdag, 9.35 uur
Rheinberg wordt gepasseerd, waar Lehnkering-schepen worden geladen met zout uit de zoutmijn verderop. Het zout wordt aangevoerd met treinwagons die heen en weer pendelen tussen de mijn en de rivier.
woensdag, 11.30 uur
We varen nu het Ruhrgebied in bij Walsum/Orsoy. Rechts voor anker liggende duwbakken van de Haniel-rederij, links nadert de duw-eenheid Franz Haniel 10 van die zelfde rederij, voor ons uit vaart al geruime tijd de duw-eenheid Stinnes-schub I.
Een Haniel-bunkerboot vaart achter ons aan
woensdag, 12.00 uur
Op het riviervak benedenstrooms van de Baerler Brücke is het een drukte van belang. Jos Telleman is dan pas in z'n element! De Stinnes-schub I hebben we nu bijna ingehaald, maar doordat we vanwege de drukte in z'n volle schroefwater belanden en tegelijkertijd ook nog de zuiging van het tank-koppelverband Esperatank 4- Oran (op de onderste foto rechts nog gedeeltelijk zichtbaar) ondervinden, verliezen we weer duidelijk terrein. De Lehnkering-tanker Wedau die ook stroomopwaarts vaart (boven: rechts op de foto; onder al verder voor de Stinnes-schub I), voert twee blauwe kegels en heeft dus ontplofbare lading.
woensdag, 12.45 uur
Pas drie kwartier later, zo'n 6 à 7 km verderop, lukt het ons de Stinnes-schub I te passeren. Via de marifoon is afgesproken, dat we de duw-eenheid aan z'n stuurboordszijde zullen oplopen. De duwboot heeft net z'n blauwe bord uitgeklapt om naar de andere wal over te lopen. Op de achtergrond de vestiging van Thyssen in Duisburg. Rechts is ook al een deel van de Rheinbrücke Duisburg-Homberg te zien.
woensdag, 13.00 uur
Jos Telleman koerst het schip verder stroomopwaarts langs de stad Homberg, "die Stadt im Grünen". Hij heeft z'n zonnebril op, geen overbodige luxe vanwege de schittering van de nu recht voor ons staande zon op het Rijnwater.
Inmiddels werken Gerhard en Tom nijver door op het dek, waar ze bezig zijn met het verven van het zoveelste onderdeel in een wirwar van afsluiters, leidingen, koppelingen, etc.
woensdag, 14.30 uur
In de verte wordt het silhouet van Krefeld/Uerdingen zichtbaar, waar we het Ruhr gebied zo'n beetje gepasseerd zullen zijn. De tanker Jan Bart, evenals de Alvracht 11 een voormalige Shell-tanker, heeft ons zojuist bij km-768 opgelopen. Op dit riviervak mogen we weer "aan de verkeerde wal" varen, zoals  alle op de foto zichtbare schepen doen. Op het dek wordt nog steeds druk geverfd.
woensdag, 18.15 uur
Düsseldorf: een leuke stad om langs te varen. Jos vaart ook hier bewust met blauwe bord uit, en dus vlak langs de oever van Düsseldorf, "want dat is zo gezellig". Inderdaad trekken we volop bekijks, want veel mensen zijn kennelijk uit hun werk nog even van het mooie weer gaan genieten langs de Rhein-promenade. Jos slaat alles in zijn karakteristieke houding(=voeten op het stuurrad) gade.
woensdag, 18.30 uur
De Van Ommeren-tanker Lindavia zit ons bij Heerdt op de hielen. Nadat ik deze foto heb gemaakt, informeert de kapitein van de Lindavia via de marifoon "of ze er goed staan". Op het bevestigend antwoord van Jos volgt een discussie met grappen en grollen over en weer over de schoonheid van ieders schip. En passant informeert Jos ook nog ten behoeve van mijn "administratie" welke naam de Lindavia eerst had. Nadat de Lindavia ons is voorbij gelopen, wordt onze tanker in de zelfde positie, nl. in hun schroefwater, ook op de foto gezet.
woensdag, 20.30 uur
Ook weer via de marifoon komt Jos te weten, dat de Alvracht 19 van boven nadert. Hoewel deze tegenligger nog achter een Rhein-bocht verscholen gaat, is er al druk contact via de marifoon met kapitein Veldt. Jos kondigt hem al aan, dat er straks een statiefoto van zijn schip wordt gemaakt en of hij daar vast rekening mee wil houden bij zijn koers, dat hij z'n schip wel even keurig in orde moet brengen... Een kleine tien minuten later is deze foto een feit. 
In het donker zijn we die avond, met het radar aan om tegenliggers tijdig te ontdekken, doorgestoomd tot we tegen 23.00 uur pm op stroom voor anker gingen bij het dorpje Zons.

donderdag 23 april 1987
Weer was het vroeg reveille, maar de mooie zonsopkomst en een paar stevige bakken koffie maakten dat bepaald geen straf. Die ochtend werd het laatste stuk stroomopwaarts afgelegd met onze lading bietmelasse. We varen o.a. langs de Bayer-vestiging in Dormagen.
donderdag, 08.30 uur
Aankomst op ons eindpunt, gemarkeerd door deze palen in de snel stromende rivier. Hier, in Hitdorf/Monheim, niet ver van Keulen, bij km-707, zal de lading van boord  gepompt worden.
donderdag, 08.35 uur
We maken vast aan een van de palen, waaraan ook de slang hangt waardoor de bietmelasse naar de wal zal worden gepompt.
donderdag, 08.35 uur
Met de david wordt de roeiboot te water gelaten,die de komende dag de verbindingsschakel met de wal zal zijn.
donderdag, 08.45
Maar voordat het zover is, moet Jos Telleman met de vrachtpapieren naar de Unifern-fabriek op de wal.
donderdag, 08.45
De Alvracht 11 ligt afgemeerd, de slang is aangesloten en we wachten om te kunnen pompen.
Na een half uur keert hij terug en is het wachten op het sein "pompen" via de walkie-talkie, die hij van de fabriek meebrengt.
Pompen maar.
donderdag, 14.00 uur
Enkele van de 12 tanks zijn inmiddels leeggepompt. Omdat het schip daardoor hoger komt te liggen, heeft Jos de slangkoppeling met de hijsinstallatie omhoog gehaald
donderdag, 21.00 uur
Vanmiddag is bericht van het rederijkantoor doorgekomen, dat de tanks schoongemaakt moeten worden. De Alvracht 11 zal namelijk tegen eerdere verwachtingen in morgen een lading lijnolie moeten innemen. Niets van de stroperige melasse mag achterblijven in de tanks. Dit heeft tot gevolg dat alle 12 tanks eerst tot zo'n 80° Celsius moeten worden verhit met stoom, gegenereerd door een grote stookketel die zich aan dek bevindt. Alle tanks ondergaan achtereenvolgens zo'n stoombehandeling. Vervolgens moeten alle tanks ook nog eens schoongespoten worden met water. Dit heeft het gevolg dat de bemanning tot 02.00 uur 's nachts onder het licht van schijnwerpers heel druk in de weer is, ook omdat er wat tegenslagen zijn met niet goed werkenden koppelingen. Op de foto's is de stoombehandeling te zien, terwijl de zon ondergaat achter het Bayer-complex in Dormagen.

vrijdag 24 april 1987
's Ochtends even over 07.00 uur komt de bemanning in touw om de tanker voor vertrek in gereedheid te brengen. Het schip vaart nu leeg stroomafwaarts. Dat gaat heel wat sneller dan de heenreis. De snelheid bedraagt nu bijna 25 km per uur. De Alvrachtvlag wappert fier in de wind die bij deze snelheid word opgevangen.
vrijdag, 11.15 uur
Passage van de Baerler-brug, een bekend punt voor de Rijnvaart even onder het Ruhrgebied bij km-785. We lopen de Franz Haniel 8 (de oude Janus van Elbe) op, terwijl rechts daarachter de Carl Straat zichtbaar is, of wel bij de Rijnvaarders beter bekend onder de benaming "grote grijze keienvreter van de Rijn"
vrijdag, 12.00 uur
In de keuken worden iedere dag de aktiviteiten - afgezien van het klaarmaken van het eten - vooral bepaald door koffie zetten. Koffie wordt gedronken in grote hoeveel heden, als betrof het smeerolie voor de bemanning. Rechts staan de vier mokken al weer gereed voor de volgende lading.
vrijdag, 12.15 uur
Op het trajekt Duisburg-Emmerich komen we veel duw-eenheden tegen, zoals hier de EWT 106 bij Wesel. (foto hieronder) rechts een van de pijlers van een in de oorlog verwoeste brug die hier wat merkwaardig in de uiterwaarden zijn achtergebleven. Eerder waren we o.a. de Franz Haniel 15 tegengekomen (foto hierboven).

vrijdag, 14.30
Aankomst bij de Oelfabrik Spyck, nog net in Duitsland vlakbij de Nederlands-Duitse grens, waar we lijnolie zullen moeten laden. De Alvracht 11 draait op de rivier (foto boven) om vervolgens langs de Elbe XVI, die ook lijnolie ligt te laden, te varen en vast te maken aan een schip van een particuliere schipper die schroot (wat een restant is van de persing van lijnzaad) moet laden. De schippersvrouw is druk doende met het ophangen van de was. De schipper grijpt de tros van Tom om die vast te maken (foto onder de Elbe XVI)
vrijdag, 16.00 uur
Nadat de Elbe XVI is geladen, komen wij aan de beurt. Een controleur komt kijken of de tanks goed schoon zijn.Daarna wordt de slang aangekoppeld die de lijnolie in de tanks 1, 2, 3 bak en stuurboord en 2 bakboord en stuurboord 4 (totaal ca. 700 ton) moet brengen. Nogal wat bouten en moeren moeten daarvoor worden vastgedraaid.
vrijdag, 16.30 uur
Terwijl het schip wordt geladen, wordt de tijd door Jos Telleman benut om Tom Bodde het zogenaamde wrikken met de roeiboot eigen te maken.
vrijdag, 17.30 uur
Vanaf onze laadplaats kijken we op de Rhein, waar de geladen Alvracht 16 passeert op weg naar het even verderop gelegen Emmerich. Uiteraard weer aanleiding voor een gesprek  via de marifoon voor het uitwisselen van enkele nuttige gegevens.

zaterdag, 25 april 1987
zaterdag, 06.30 uur
We vertrekken van Spyck en draaien vlak achter een passerend Belgisch motorvrachtschip dwars de rivier op om daarna stroomafwaarts te varen. De zon komt net op.
zaterdag, 07.45 uur
Stemmige vroege ochtend-sfeer ter hoogte van Nijmegen (NLD). Rechts is de groene vlag bijgezet, hetgeen vrije doorvaart bij de douane waarborgt.
zaterdag, 08.00 uur
en toe is het op de Waal vrij mistig. Vandaar dat Jos regelmatig van z'n stuurstoel springt om even op het radarscherm te gluren. Gerhard en Tom zitten aan de koffie.
zaterdag, 09.00 uur
Op de Waal loopt de Zwitserse RSK-tank 39 ons op aan stuurboordszijde
zaterdag, 11.30 uur
Merkwaardig, bij Alvracht hebben ze ook steeds maar nieuwe kapiteins. En deze vaart ook nog ouderwets met het stuurrad!
zaterdag, 13.00 uur
We naderen ons eindpunt: Zwijndrecht. De inmiddels in Emmerich geloste Alvracht 16, die we de hele ochtend al achter ons verwachtten, haalt ons nog net voor het einde van de reis in. 

Einde van een onvergetelijke reis.
Met hartelijke groeten en een behouden vaart! 
Jan van 't Verlaat
bedankbrief van Jan z'n vrouw.

Beste Ed,

Door je positieve reactie op mijn verzoek, heeft mijn man een onvergetelijke bootreis achter de rug.
De contacten met de bemanning van de Alvracht-11 verliepen uiterst plezierig. De kapitein "Jos" Telleman was zeer bereid tot het geven van uitleg en informatie, bovendien zat het weer ook bijzonder mee. Mijn man moest er als het ware van "afkicken".
Ik ben jou en je medewerkers, zoals de heren De Puy en Koning en vanzelfsprekend de gehele bemanning zeer erkentelijk voor de plezierige en loyale uitwerking van mijn verzoek.
Mijn man had nooit eerder zo'n plezierige bootreis, hij zal er vaak met weemoed aan terugdenken.

Hartelijk dank, Ed en tot ziens.

Hannie
J. J. van 't Verlaat-van Beek

Dit verslag kreeg ik van Jan enkele weken na deze reis, en ook de bedankbrief van zijn vrouw.
Jan, jij ook bedankt voor dit verslag en dat we nog vele jaren mogen genieten van deze reis. 
Overgenomen uit Jan van 't Verlaat z'n boek door Jos Telleman en hier geplaatst.

2 opmerkingen: